ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ NEDİR?

1800’lü yıllarda Avrupa ülkelerinde meydana gelen reform hareketleri sonucunda meydana gelen önemli gelişmelerden biri de sanayi inkılabıdır. Sanayi inkılabı, makineleşmenin ortaya çıkması ile beraber küçük ve büyük işletmelerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Eski yıllarda da sanayinin olması fakat makine teçhizatlarının yeterince olmamasından dolayı üretimin de olmaması görülmektedir. Sanayinin ortaya çıkması ile beraber makine teçhizatların ortaya çıkması üretimin ve ülke ekonomisinin de gelişmesine katkı sağlamıştır. Özellikle Avrupa ülkelerinde meydana gelen bu gelişmeler toplumsal olarak da olumlu etkiler yaratmıştır. Sanayileşme ile beraber küçük ve büyük işletmelerin kurulması istihdam alanlarının artmasına neden olmuştur. İstihdam alanlarının artması ile beraber üretimin de hızlandığını görmekteyiz. Sanayileşme ile beraber ülkelerin gelişmesi ithalat ve ihracatı da önemli derecede etkilemiştir. Sanayi alanlarında üretilen makinelerin dış ülkelere satılması ile beraber ülkenin kalkınması sağlanmıştır. Özellikle demir-çelik sanayisinde meydana gelen gelişmeler, birçok farklı sektörün ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sanayileşme ile beraber ortaya çıkan büyük ve küçük ölçekli işletmeler toplum yapısı içerisinde düzensiz bir yapılaşmaya neden olmuştur. Sanayi alanlarının yerleşim yerleri içerisinde oluşturulması toplum içerisinde olumsuzlukların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Yapılar içerisinde oluşturulan küçük ve büyük sanayi siteleri çevreye özellikle de su kirliliğine zarar vermektedir. Kapitalizmin yaratmış olduğu düzensizlik sonucunda farklı bölgelerde farklı boyutlarda işletmeler oluşturulmuştur. Kapitalizmin yaygın olduğu Avrupa ülkelerinde özellikle İngiltere’ de sanayi alanlarının özel mülk sahibi olan işletmeler tarafından istenilen şekilde kullanılması toplum içerisinde düzensizliklere neden olmuştur. 19. Yüzyılın sonlarında kapitalizmin yavaş yavaş ortadan kalkıp devlete bağlanması ile beraber sanayi alanlarında da gelişmeler meydana gelmiştir. Devlete bağlı olması ile beraber sanayi alanlarının yerleşim yerleri içerisinden çıkartılıp daha uzak bölgelerde kurulması, yerleşim yerlerinin daha düzenli bir hale gelmesine katkı sağlamıştır.

Organize sanayi bölgeleri içerisinde küçük sanayi bölgelerini ve teknoparkları barındırmaktadır. Organize sanayi bölgeleri, diğer ülkelerde meydana gelen sanayi alanındaki gelişmelere ayak uydurmak, toplum yapısında meydana gelen düzensizliği ve kapitalizmi ortadan kaldırma çabalarına denir. Organize sanayi bölgeleri; belirli bir düzen içerisinde oluşturulmuş olan, altyapı, elektrik, su ve yol gibi faktörlerin tam teçhizatlı bir şekilde hazırlanıp işletme sahiplerine verilmesine denmektedir. Küçük organize sanayi siteleri; altyapı ve yol hizmetlerinin yapıldığı fakat işletme sahibinin kendi belirlediği şekilde iş yerini kendi istediği bölgede kurmuş, dağınık bir yapıda oluşturulmuş, sağlık açısından geride olan ve gelişmelerden uzak olan sanayi bölgelerine denilmektedir. Teknoparklar; Sanayi alanında ve teknolojik alanlarda meydana gelen gelişmelerin takip edilmesi ve daha fazla istihdam alanı ve gelişmelerin yaşanılması için devler tarafından her türlü altyapı sisteminin oluştuğu ve her türlü makinanın içerisinde bulunduğu yapılara denilmektedir. Devlet tarafından oluşturulan bu yapılar özellikle üniversite kampüslerinde oluşturulması hem bilim hem de teknolojinin gelişmesine katkı sağlamaktadır. Devlet tarafından desteklenen bu yerlerin belirli denetimler ile yönetilmesi dağınık bir yapının oluşmamasına katkı sağlamaktadır. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin bu alanlarda önemli gelişmeler göstermesi, ülke ekonomisi için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Organize sanayi bölgeleri toplum için ve ülke ekonomisinin gelişmesi için oldukça önemlidir. Yatırımların bu bölgelerde yapılması ile beraber ülkenin gelişmişlik seviyesinde de oldukça önemlidir. Gelişmiş olan ülkelerin ekonomilerine bakıldığı zaman özellikle sanayi ve teknoloji alanında ilerlediklerini görmekteyizdir. Organize sanayi bölgeleri oluşturulmadan önce yerleşim yerinin iyi bir şekilde seçilmesi gerekmektedir. Yol bakımından uygun olmayan, dar alanda yapılan organize sanayi bölgelerinde yapılacak olan hizmetler sınırlı kalmaktadır. Bu sebepten ötürü organize sanayi bölgeleri kurulmadan önce yerleşim yerinin iyi seçilmesi, belirli iklim koşullarına uygun olması, yol hizmetlerinin sorunlu olmaması ve kurulacak sanayi bölgesi için yerin büyük olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Organize sanayi bölgelerinin kurulmasındaki en büyük amaçlar; sanayi alanlarının gelişmesi ile beraber rekabet ortamının ve gücünün artması, karlılık oranlarının ve üretimin artması, hızlı sanayileşme ile ülkenin gelişmişlik seviyesinin yükselmesi, kontrolsüz bir şekilde meydana gelen kentleşmeyi azaltmak, köyden şehre yapılan düzensiz göçlerin azaltılması, özel olan işletmelerin devlet himayesine geçirilip daha denetimsel bir yapı oluşturulması. Kurulan organize sanayi bölgelere ile böylelikle gelişmekte olan bir ülke konumunda olmaya katkı sağlamaktadır. Özetle organize sanayi bölgeleri; düzensiz bir şekilde oluşturulmuş olan sanayi alanlarının birleştirilmesi, belirli kurumlar tarafından denetiminin yapılması, düzensiz kentleşmenin önlenmesi, ülke ekonomisinin güçlenmesi ve gelişmişlik seviyesinin artması için kurulan büyük çaplı sanayi alanlarıdır.